مقصود از دجال در علائم ظهور(3)

مقصود از دجال در علایم ظهور چیست؟ (بخش سوم)

در هر حال بر فرض صحّت این روایات احتمال تأویل این روایات و رمزی بودن و جنبه سمبلیک داشتن آنها زیاد است.
سید محمّد صدر رحمه الله می‌فرماید: «دجال رمزی است از اوج تمدّن و تکنیک غرب که با اسلام و مبانی آن ستیز دارد. تمدّنی که درصدد به سلطه کشیدن هر انسانی است... ما به طور وضوح مشاهده می‌کنیم که چگونه تمدن و تکنیک غرب مادی‌گرا در این عصر بر تمام جوامع، حتّی مسلمانان تسلّط پیدا کرده است...».¹
از بیانات استاد محمّد طیّ² و نویسنده مصری شیخ محمّد فهیم ابوعبیه در تعلیقه خود بر کتاب «نهایة البدایة و النهایة»³ نیز همین احتمال به دست می‌آید.

1) تاریخ ما بعد الظهور، ص 141و142.
2) المهدی المنتظر بین الدین و الفکر البشری، ص 177.
3) نهایة البدایة و النهایة، ج 1، ص 118.

منبع: کتاب موعود شناسی و پاسخ به شبهات

مقصود از دجال در علائم ظهور(2)

مقصود از دجال در علایم ظهور چیست؟ (بخش دوم)

درباره دجال با این اوصاف احتمالاتی وجود دارد:
الف. دجّال شخصی حقیقی است که کارهای خارق‌العاده‌ای را در قالب سحر و جادو انجام می‌دهد.
ب. مقصود به دجال همان ابلیس (شیطان) است.
ج. احتمال می‌رود که دجال همان سفیانی است که در روایات شیعه به خروج او در آخرالزمان تأکید فراوان شده است.
د. مقصود از دجال همان اسرائیل است.
در ابتدا این احتمال به نظر می‌رسد که احادیث دجال از جمله اسرائیلیاتی باشد که در احادیث اهل سنّت وارد شده است، زیرا:
اولاً: اثری از این احادیث در روایات اهل بیت‌علیهم السلام به چشم نمی‌خورد.
ثانیاً: غالب احادیث دجال از کعب الأحبار یهودی الاصل رسیده است. کسی که تمام افعال و اقوالش مشکوک به نظر می‌رسد.
ثالثاً: این اعتقاد که مسیح منتظر خروج می‌کند و دجال را به قتل می‌رساند در عقاید یهود مشاهده می‌شود.

منبع: کتاب موعود شناسی و پاسخ به شبهات

مقصود از دجال در علائم ظهور (1)

مقصود از خروج دجال که از علایم ظهور به حساب آمده چیست؟

روایات بسیاری عمدتاً در مصادر حدیثی اهل سنّت درباره خروج دجال در آخرالزمان و قبل از برپایی حکومت امام مهدی‌علیه السلام وارد شده است.
بخاری به سندش از رسول خداصلی الله علیه وآله نقل کرده که فرمود: «دجال خروج خواهد کرد تا اینکه در ناحیه‌ای از مدینه فرود می‌آید، و سه بار اعلان آماده باش جنگ می‌دهد، آن گاه به سوی او هر کافر و منافقی حرکت می‌کند».¹
در مصادر اهل سنّت برای دجال صفاتی ذکر شده است از قبیل:
1 - ادعای ربوبیت می‌کند.2
2 - عمر طولانی دارد.³
3 - همراه او آب و آتش است.⁴
4 - کور را بینا کرده و برص را شفا می‌دهد.⁵
5 - مرده را زنده می‌کند.⁶
6 - کسی را می‌کشد، آن گاه او را زنده می‌کند.⁷
7 - با او بهشت و آتش است.⁸
8 - با او نهری از آب سفید و نهری از آتش است.⁹
9 - خواسته او برآورده می‌شود.¹⁰

1) صحیح بخاری، ج 8، ص 102.
2) سنن ابن‌ماجه، ج 2، ص 1360.
3) صحیح مسلم، ج 8، ص 205.
4) صحیح بخاری، ج 8، ص 103.
5) مسند احمد، ج 5، ص 13.
6) همان.
7) مستدرک حاکم، ج 4، ص 537.
8) مسند احمد، ج 5، ص 435.
9) معجم الکبیر، ج 2، ص 56.

10) صحیح مسلم، ج 8، ص 197.