عَنِ ابْنِ الرِّضَا )ع( قَالَ: مَنْ زَارَ قَبْرَ عَمَّتِی بِقُمَّ فَلَهُ الْجَنَّةُ.
امام جواد علیه السلام - کسى که عمه ام را در قم زیارت کند پاداش او بهشت است .
کامل الزیارات ص 324
عَنْ سَعْدِ بْنِ سَعْدٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا الْحَسَنِ الرِّضَا )ع( عَنْ زِیَارَةِ فَاطِمَةَ بِنْتِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ )ع) فَقَالَ: مَنْ زَارَهَا فَلَهُ الْجَنَّةُ.
از امام رضا (ع) درباره زیارت حضرت فاطمه امام موسی کاظم(ع) پرسیدند. ایشان فرمودند: کسى ایشان (حضرت فاطمه معصومه) را زیارت کند پاداش او بهشت است .
عیون اخبار الرضا ج 2 ، ص 267
رسیدگی به خانواده
توسعه دادن به زندگی خانوادگی و خوشرفتاری با اعضای خانواده یکی دیگر از ویژگیهای مورد انتظار برای مؤمن و شیعه کامل میباشد. پیرو واقعی امام صادق علیه السلام هیچگاه نسبت به خانواده خود، تنگ نظر، سخت گیر و بدرفتار نیست. او تلاش میکند که به نحو شایستهای با همسر و فرزندان خود معاشرت نماید و در صورت امکان به رفاه و امور معیشتی خانواده گسترش دهد.
امام صادق علیه السلام میفرماید: «ان عیال المرء اسراءه فمن انعم الله علیه نعمة فلیوسع علی اسرائه فان لم یفعل اوشک ان تزول تلک النعمة1 ؛ اعضای خانواده یک مرد همانند اسیر اویند. پس هر کسی که خداوند متعال نعمتی به او عطا کند، باید به خانواده [و زیردستان] خود گشایشی در زندگی ایجاد کند که اگر چنین نکند ممکن است این نعمت از دست او خارج شود..»
در روایتی دیگر امام صادق علیه السلام شیعیان را به خوشرفتاری با خانواده سفارش نموده و آنرا موجب طولانی شدن عمر میداند و میفرماید: «من حسن بره فی اهل بیته زید فی عمره2 ؛ هر کس با خانواده خود خوشرفتاری نماید عمرش طولانی خواهد شد..»
1) کشف الغمه، ج 2، ص 207.
2) همان، ص 208.
رعایت ادب در معاشرت با دیگران
ادب و مواظبت بر فضائل اخلاقی از بزرگترین سرمایههای معنوی برای هر انسان محسوب میشود.
انسان با رعایت آداب اخلاقی و اجتماعی جایگاه خود را در جامعه تحکیم بخشیده و دلها را به سوی خود جذب میکند. دوست و دشمن، افراد با ادب را ستوده و از اعماق جان به آنان به دیده احترام مینگرند.
امام صادق علیه السلام رعایت اصول اخلاقی و توجه به آداب انسانی را از ویژگیهای مکتب تشیع دانسته و آن را بر شیعیان راستین امری ضروری و لازم میشمارد و میفرماید: «لیس منا من لم یوقر کبیرنا ولم یرحم صغیرنا1 ؛ شیعه ما نیست کسی که بزرگترها را احترام نکند و به کوچکترها ترحم ننماید..»
1) بحار الانوار، ج 75، ص 138.
جایگاه علمی امام صادق (ع) آنچنان بلند و رفیع است که گاهی حتی مخالفان و دشمنان ایشان لب به ثنای مقام علمی ایشان باز کرده اند:
بخاری،دانشمند سنی مذهب مینویسد: «اِتَّفَقُوا عَلی جَلالَةِ الصّادِق وَ سِیادَتِهِ؛ همه (امّت) بر بزرگی و آقایی صادق اتفاق نظر دارند.»1
منصور دوانیقی: او که دشمن جان حضرت صادق علیه السلام بود، با این حال تحت تأثیر عظمت و جایگاه او قرار گرفته میگوید: «إنَّ جَعْفَرَ بْنَ مُحمَّدٍ کانَ مِمَّنْ قالَ اللَّه فیهِ «ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْکِتابَ الَّذِینَ اصْطَفَینا مِنْ عِبادِنا» وَ کانَ مِمَّنْ اصْطَفَی اللَّهُ وَ کانَ مِنَ السّابِقینَ بِالْخَیراتِ؛2 به راستی جعفر بن محمد از کسانی بود که خدا درباره آنها میفرماید: «سپس این کتاب [آسمانی] را به گروهی از بندگان برگزیده خود به ارث دادیم.» و او از کسانی بود که خدا او را برگزیده بود، و او از پیشتازان انجام خیرات بود.»
2)اعلام الهدایه، همان، ج 1، ص 24، ینابیع الموده، قندوزی، ج 3، ص 160.
1) تاریخ الیعقوبی، ج 3، ص 17.
حضرت صادق علیه السلام فرمود: «اِنَّ سوء الْخُلْقِ لَیفْسِدُ الْعَمَلَ کَما یفْسِدُ الخِلُّ الْعَسَلَ؛ 1 همچنان که سرکه عسل را تباه میکند، بدخلقی نیز عمل را تباه میکند..» و در روایت دیگر به جای کلمه «العمل» تعبیر «لَیفْسِدُ الاْیمانَ: ایمان را تباه می کند.» 2 به کار رفته است؛ یعنی بدخلقی ایمان را تباه میسازد که در این صورت خطر آن دوچندان خواهد شد؛ زیرا ایمان ریشه و اساس انسانیت را تشکیل میدهد و آسیب دیدن آن ضررهای جبران ناپذیری را در پی دارد.
به همین جهت، وقتی به پیامبر خبر دادند که زنی شبها عبادت میکند و روزها روزه دارد؛ ولی اخلاقش زشت است و همسایگان را با زبان آزار میدهد، حضرت فرمود: «لا خَیرَ فیها، هِی مِنْ اَهْلِ النّارِ؛ 3 خیری در او نیست، او اهل آتش است..»
1.اصول کافی، ج2، ص101 روایت 1963
2.اصول کافی، ج2، باب سوء الخلق.
3. بحارالانوار، ج71، ص394.
عَنْ الإمامُ المهدى علیه السلام: إنَّ اللّه َ تَعالى لَمْ یَخْلُقِ الْخَلْقَ عَبَثاً ولا أهْمَلَهُمْ سُدىً، بَلْ خَلَقَهُمْ بِقُدْرَتِهِ وَ جَعَلَ لَهُمْ أسْماعاً وَ أبْصاراً وَ قُلُوباً وَ ألْباباً، ثُمَّ بَعَثَ اِلَیْهِمُ النَبیّینَ علیهم السلام مُبَشِّرِینَ وَ مُنْذِرینَ ،یأمُرُونَهُمْ بِطاعَتِهِ، وَ یَنهُونَهُمْ عَنْ مَعْصیَتِهِ، وَ یُعَرِّفُونَهُمْ ما جَهِلُوهُ مِنْ أمْرِ خالِقِهِمْ وَ دِینِهِمْ.
حضرت امام مهدى علیه السلام فرمود: خداوند بزرگ مخلوقات را بیهوده نیافریده و آنان را پوچ و بیهوده رها نکرده، بلکه آنان را با قدرت خود آفرید و براى آنان چشم و گوش و قلب و عقل قرار داد و سپس انبیائى که بشارت دهنده و هشدار دهنده هستند به سوى آنان فرستاد که آنان را به اطاعت از او فرمان مى دهند و از معصیت او نهى مى کنند و چیزهایى را که در مورد پروردگارشان و دینشان نمى دانستند به آنان شناساندند.
بحارالانوار، 53، 194.
نهج البلاغه، خطبه 138.